Bursztyn – towar luksusowy, niezwykle kosztowny, stał się przedmiotem zainteresowania możnych, w tym rodów królewskich. Wykorzystywano go w polityce handlowej, powstałe z niego wyroby artystyczne chętnie kolekcjonowano, a także wykorzystywano je w kontaktach dyplomatycznych. Pierwszym królem, który przyczynił się do rozwoju bursztynnictwa był Kazimierz Jagiellończyk, który po przyłączeniu Pomorza Gdańskiego z Gdańskiem do Korony Polskiej,  nadał temu miastu prawo do handlu bursztynem bez poboru opłat. Gdańsk otrzymał prawo zarządzania bogatymi w złoża bursztynu Mierzeją Wiślaną i Półwyspem Helskim, co przyczyniło się do rozwoju rzemiosła bursztynniczego. W roku 1477 nad Motławą powstał cech bursztynniczy, którego rozwiązania domagali się Krzyżacy, apelując w tej sprawie do króla, na co władca nie zezwolił. W XVI wieku wraz z przejściem Prus Książęcych pod władanie Hohenzollernów, dla gdańskich rzemieślników powstała konkurencja w królewieckiej firmie rodziny Jaskich, którzy otrzymali wyłączność na handel bursztynem, blokując w ten sposób gdańskie cechy rzemieślnicze. Spór ten próbował załagodzić król Zygmunt August, który kierował do władz Gdańska nakaz pomocy cechowi. Władca miał także zamiar nadać regale bursztynowe, dostrzegając w tym możliwość wzbogacenia się, jednak tego nie zrealizował. Władcy polscy angażowali się nie tylko w politykę handlu bursztynem, byli także zainteresowani wyrobami, znane są konkretne przedmioty z ich wizerunkami bądź przedmioty, które znajdowały się w ich posiadaniu. Do Stefana Batorego należały m.in. małe naczynie z bursztynu oraz szkatułka, a bursztynowy medalion  z jego wizerunkiem znaleziono w sarkofagu królowej Anny Jagiellonki. Obiekt  ten powstał w warsztacie cystersów w Oliwie pod koniec XVI wieku i jest najstarszym przedmiotem rzeźbionym intaglio. Medalion z wizerunkiem Stefana Batorego,