Historia powiśla – Kwidzyn
Historia tej kolekcji jest jedną z bardziej burzliwych w dziejach kwidzyńskiego oddziału Muzeum Zamkowego w Malborku. Narodziła się po drugiej wojnie światowej, a główną ideą przyświecającą jej utworzeniu była aktywna działalność polityczna i kulturalna środowiska polskiego na obszarze Dolnego Powiśla, w okresie międzywojennym. Jej utworzenie spotkało się ze sprzeciwem władz lokalnych, które niechętnie odnosiły się do gromadzenia przez kwidzyńskie Muzeum pamiątek poniemieckich. W związku z tym w latach 50. dochodziło niekiedy do zniszczenia wielu zabytków i dokumentów niemieckich, nawet wówczas gdy znajdowały się już na terenie Muzeum. Sytuacja zaczęła się zmieniać w latach 80. XX wieku. Dziś w skład kolekcji Historii Powiśla Kwidzyńskiego liczącej niemal 900 obiektów wchodzą głównie dokumenty związane z Plebiscytem na Warmii, Mazurach i Powiślu, pamiętniki osób zaangażowanych w działalność plebiscytową, materiały propagandowe (polskie i niemieckie), unikatowe egzemplarze wydawnictw prasowych z drugiej połowy XIX i pierwszej ćwierci XX wieku, książki i fotografie. Na uwagę zasługuje zbiór ok. 2100 negatywów (w tym również szklanych). Od połowy lat 90. XX wieku sukcesywnie rozwijana jest sekcja poświęcona ikonografii miasta Kwidzyna i jego okolic oraz zespołu zamkowo-katedralnego. Na szczególną uwagę zasługują edykty najwyższych pruskich władz państwowych dla obszaru prowincji zachodniopruskiej (a później rejencji kwidzyńskiej), wydawane drukiem od końca XVIII wieku przez miejscową oficynę Kanterów.
Zabytki
Eseje
Otto Friedrich von der Groeben (1656-1728)
Podróżnik, założyciel kolonii brandenburskiej w Afryce, pułkownik armii brandenburskiej, generał major w służbie króla Augusta II, starosta Kwidzyna i Prabut. Zaliczany do najbardziej znanych i barwnych przedstawicieli rodu von der Groeben, którego korzenie sięgają według źródeł co najmniej połowy XII, a według legend nawet X wieku. Urodzony 6 kwietnia 1656 roku w Napratach pod Lidzbarkiem Warmińskim. Był on jednym z synów Georga Heinricha (1630–1697), książęco-brandenburskiego generała oraz starosty Kwidzyna i Prabut, a także bratankiem generała lejtnanta Friedricha von der Groebena (1645–1712), dowódcy wojsk cudzoziemskich Korony Polskiej, który w służbie Jana III Sobieskiego dowodził oddziałem jazdy w bitwie z Turkami pod Wiedniem. W 1673 roku Otto Friedrich, jako nastoletni młodzieniec, brał udział w jednej z pierwszych dalekich wypraw na Maltę. Tam w barwach Zakonu Maltańskiego walczył przeciwko Turkom oraz piratom odnosząc liczne rany. Pływał po Morzu Śródziemnym zwiedzając Korsykę, Sardynię, Sycylię, Cypr, Palestynę oraz Egipt. Jako pielgrzym udał się także do Bazyliki Grobu Pańskiego w Jerozolimie. W 1681 roku, w wieku 25 lat, wstąpił do służby Wielkiego Elektora – władcy Prus-Brandenburgii, w którego imieniu 1 stycznia 1683 roku założył, jako major wojsk brandenburskich, pierwszą kolonię brandenburską w Afryce – na tzw. Złotym Wybrzeżu (obecnie Ghana). Będąc pierwszym gubernatorem kolonii handlowej wzniósł również niedaleko wioski Accoda twierdzę Groß Friedrichsburg (obecnie miasto Princes Town). Na skutek ciężkiej choroby zmuszony został do powrotu do Berlina, w którym przebywał na dworze Fryderyka Wilhelma. W 1686 roku zaciągnął się do oddziału wojsk Republiki Wenecji, aby wziąć udział w kolejnej wojnie na terenie Półwyspu Peloponeskiego przeciw Turkom. W uznaniu zdobytych zasług podczas pobytu w Afryce, jak również służby na elektorskim dworze, w wieku 32 lat, mianowany został