Ława księży jezuickich
Mebel ten należy do wąskiej grupy przedmiotów w kolekcjach Muzeum Zamkowego w Malborku, jakie bezpośrednio związane są z historią obiektu, w którym ma ono swoją siedzibę. Choć jest zabytkiem zachowanym tylko częściowo, to ze wspomnianego wyżej powodu stanowi wartościowe świadectwo tak przeszłości zespołu zamkowego jak też lokalnego rzemiosła. Pomimo wspomnianej niekompletności – ława utraciła podstawę, część siedziskową i baldachim, jest jednym z najlepiej zachowanych elementów wyposażenia kościoła zamkowego NMP w Malborku z okresu użytkowania go przez jezuitów.



Ocalałe ze zniszczeń roku 1945 balustrada [ryc. 1] i zaplecek [ryc. 2] ławy celebransów zostały wykonane w 1696 roku. Obok ambony i ławek dla wiernych należała do sprawionych w tamtym czasie sprzętów pośrednio związanych z czynnościami liturgicznymi. Pierwotnie ustawiona była w prezbiterium, pod ścianą południową, po prawej stronie nastawy i stołu ołtarza głównego [ryc. 4].
Około 1882 roku, mebel wraz z innymi nowożytnymi elementami wystroju jezuickiego został wycofany z przestrzeni kościelnej i zmagazynowana najprawdopodobniej w przestrzeniach podstrychowych Zamku Wysokiego. Tam uległ uszkodzeniu w wyniku działań wojennych w lutym i marcu 1945 roku. Paradoksalnie dzięki uszkodzeniom, w odseparowanych elementach mebla możliwe było odnalezienie inskrypcji identyfikującej stolarza, którym był pochodzący ze Złotowa (k. Starego Pola) Jacob Hinntz [ryc. 3].
Oba zachowane elementy, zbudowane są z drewna sosnowego, w konstrukcji ramowo-płycinowej, na rzucie horyzontalnego prostokąta podzielonego na dwie równe części, w których umieszczono po jednej prostokątnej wertykalnej płycinie. Mebel otrzymał bogatą dekorację snycerską, w postaci dekoracji roślinnej. Powierzchni tak elementów snycerskich, jak gładkich części stolarskich nie pokryto warstwą kryjącą farb. Najprawdopodobniej warstwą wykończeniową i zabezpieczającą był jedynie wosk.
Autor: Bartłomiej Butryn

Literatura
- Bartłomiej Butryn, Balustrada i zaplecek ławy celebransów z jezuickiego wyposażenia kościoła zamkowego NMP (hasło IV.1/2.3. a, b), [w:] Regnum defendo ense et alis tego stricto – Królestwa bronię dobytym mieczem i osłaniam skrzydłami. Malbork w Prusach Królewskich, Malbork 2022 [w przygotowaniu].